الگوهای تفسیری قرآن به قرآن علامه طباطبایی؛ مطالعه موردی سوره حمد
Authors
Abstract:
از مهمترین مباحث در حوزه قرآنپژوهی، روششناسی تفسیر است. از عوامل نیل به این مهم، ارزیابی عملکرد مفسر برای شناخت ضابطههای وی در فرآیند تفسیر است. بدین منظور، شیوه قرآن به قرآن علامه طباطبایی در سوره حمد بهعنوان مطالعه موردی بررسی میگردد. عملکرد ایشان در این سوره را میتوان به شقوق مختلف تقسیم کرده و الگوهای مختلفی از آن استخراج نمود. این الگوها دارای فراز و فرود و نیز همسانیها و افت ناهمسانیها راقاتی همراه با ضعف و قوتهایی هستند. برخی نواقص کمتری داشته بهعنوان بهترین مدل مطرح میشوند، ولی برخی کمترین نمره را کسب میکنند. میتوان با درنظر گرفتن همسانیها، یک مدل تقریباً یکدستی ارائه داد. در مواردی بهکارگیری آیات قرآن به اوج خود رسیده و در مواضعی کمترین استفاده را داشته است. در مواردی نیز بهطور کل از این رویکرد فاصله گرفته است. از بررسی موارد تفسیر شده، ملاک انتخاب آیات برای تفسیر و میزان بهرهگیری از آنها، نسبت مکانی آیات مورد استفاده در تفسیر و کمیت آیات مورد استفاده، نکات مهمی بهدست میآید. بهنظر میرسد اگرچه با این شیوه در تفسیر برخی آیات موفق بوده، اما در مواردی، چندان خود را نشان نمیدهد. عنایت به آیات دیگر در پرداخت به برخی مفردات، مسائل اعتقادی، ترجیح قرائتی بر قرائت دیگر و ...، از جمله نمودهای این تفسیر در سوره حمد است.
similar resources
قرآن، حقیقتی ذو مراتب در دیدگاه تفسیری علامه طباطبایی
در جهانبینی ارائه شده از سوی قرآن کریم هستی، حقیقتی ذو مراتب و در طول و غیرمنفک از یکدیگر است؛ بدینصورت که مراتب نازله آن، رقیقه و تمثلیافته مراتب بالاتر هستند؛ این مراتب مربوط به نشئه غیب بوده، ثابت و زوالناپذیرند و رابطه بین آنها رابطهای طولی و اطلاق و تقییدی است و تنزل از مرتبه عالی به مرتبه پایین به نحو تجلی است. قرآن کریم بهعنوان تجلی و ظهور علم خدای سبحان نیز چنین هویتی دارد؛ قرآن د...
full textتحلیلی بر دیدگاه تفسیری قرآن به قرآن علّامه طباطبایی (ره)
روش تفسیر قرآن به قرآن یکی از کارآمدترین روشهای تفسیری است که سابقه ای به قدمت عصر نزول قرآن کریم دارد. حال، مسألة مهمّی که با آن مواجه هستیم این است که آیا قرآن کریم بدون لحاظ روایات معصومان (ع) به تنهایی و با تکیه به خود، قابل فهم است و اگر چنین است جایگاه روایات در تفسیر قرآن چیست؟ در این پژوهش، با بررسی دیدگاه مفسّر بزرگ علّامه طباطبایی (ره) در صدد اثبات این مطلبیم که قرآن کریم بتنهایی و بدون ...
full textنکته های تفسیری در سوره حمد
نکات تفسیرى درباره آیات و عبارات سوره حمد است. سوره فاتحه، نخستین سورهاى است که به صورت کامل در آغاز بعثت بر پیامبر نازل گردیده است. نویسنده، پس از گزارش اطلاعات تاریخى سوره شرافت و منزلت آن، سوره را به سه بخش تقسیم مىکند: تمجید و ثناى الهى، اظهار کمال انقطاع و عرض نیاز. در ادامه به نکتههایى درباره بسمله، ریشهیابى واژه "اسم"، مفهوم کلمه جلاله، ریشههاى چهارگانه "اللَّه" و "الرحمن الرحیم" پرد...
full textدلایل جاودانگی قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی
نوشتار حاضر با توجه به شبهات مطرح در خصوص جاودانگی قرآن و در پاسخ به ادعای محدود بودن پیام قرآن به زمان یا مکان خاصی نگارش یافته است. چنین مسألهای از جوانب مختلف میتواند مورد بررسی قرار گیرد، لکن این مقال درصدد تبیین دیدگاه علمی و استدلالهای علامه طباطبایی و راهگشایی اندیشههای او در خصوص فرامکانی و فرازمانی بودن پیام قرآن، و در پاسخ به این سوال است که؛ گسترهی شمول و عمومیت زمانی و مکانی ...
full textMy Resources
Journal title
volume 24 issue 90
pages 153- 180
publication date 2019-05-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023